امام زین العابدین(ع)، تجسم معنویت و فضیلت

امام زین العابدین(ع)، تجسم معنویت و فضیلت

امام سجاد علیه السلام وارث معارف انبیاء و زینت دل اولیای خدا است. دوره امامت امام سجاد علیه السلام مصادف با اوج دنیا گرایی در جامعه آن روزگار بود. در این دوره غفلت و دنیا گرایی، گریبان جامعه را چنان گرفته بود که دین و معنویت در قربت قرار داشت و تمام تلاش حاکمان بنی امیه در بازگرداندن معیارهای ناپسند عصر جاهلیت خلاصه می شد.

آری، در این عصر، جاهلیتی که با ظهور رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلّم، مقهور ارزش های الهی شده بود، بار دیگر با تمام توان به میدان آمده و در مقابل قرآن و معنویت صف آرایی کرده بود.

امام سجاد علیه السلام به منظور مقابله با موج دنیا گرایی و جلوگیری از گسترش معیارهای عصر جاهلیت، منادی معنویت در میان جامعه اسلامی شدند و با گفتار و رفتار خویش مردم را دعوت به خدا و معنویت کردند.

سیره امام سجاد علیه السلام در آن روزگار غربت قرآن و معنویت چنان بود که گویی تمام معنویت در وجود مقدسش خلاصه شده و گفتارهای متعالیش آینه ای بود که معارف قرآن را در جامعه منعکس می کرد.

رفتار امام در آن روزگار بسان ابری بود که باران معنویت بر جامعه می بارید و گفتارش بذر حقیقت در مزرعه دل های مشتاقی بود که از غربت ارزش های الهی در جامعه می نالیدند.

هر رفتاری که از وجود مقدّس امام سجاد علیه السلام تجلّی می کرد، کتاب معرفتی بود که مردم را به معنویت دعوت می نمود و رفتار صحیح اسلامی را به آن ها می آموخت.

یکی از وجوه بارز سیره امام، عشق و شور آن بزرگوار به عبادت و پرستش خداوند متعال بود. در آن زمان که حاکمان اموی، دنیاپرستی را در مقابل خدا پرستی تبلیغ می کردند، امام زین العابدین علیه السلام با سیر در عمق دریای عبادت و ریاضت، اصل اساسی خدا محوری را به مردم می آموختند و شکوه زیبایی پرستش خدای یگانه را نمایان می کردند.

امام در عبادت خداوند به مرتبه ای رسیده بودند که در میان مردم به القابی همچون سیدالعابدین، سید الساجدین و زین العابدین شهرت داشتند نقل کرده اند آن امام بزرگ هر شبانه روز، هزار رکعت نماز می خواند و اکثر شب ها تا طلوع صبح، به عبادت خداوند متعال مشغول بودند و روزها را با روزه سپری می کردند. خدمتکار امام نقل کرده است: «هرگز شب ها برای امام رختخوابی نگستردم و روزها برایش غذایی تهیه نکردم زیرا آن بزرگوار شب ها را به عبادت و روزها را به روزه می گذراند.»

امام سجاد علیه السلام بسیاری از شب ها را با حال نیایش، طواف و نماز سپری می کردند و در خلوت شب در برابر عظمت خالق یکتا زار می گریستند. عبادت مداوم حضرت زین العابدین برخی از یاران امام را نسبت به جان شریفش بیمناک کرده بود و آن ها به امام عرض می کردند که ای فرزند رسول خدا، خود را با عبادت هلاک مکن!

امام در پاسخ به این افراد، لزوم سپاسگزاری از خداوند را به خاطر نعمت ها پیش کشیده و می فرمودند: آیا بنده سپاسگزار خداوند نباشم؟

مردم که شدت عبادت امام را می نگریستند متأثر می شدند و می آموختند که در برابر نعمت های خداوند باید شکرگزار باشند و با عبادت خویش از خطرات دنیاگرایی که بیماری مهلک آن عصر بود بپرهیزند. علاوه بر این، امام زین العابدین علیه السلام با گفتارهای الهی خویش مردم را دعوت به خدا می کردند و به مؤمنان هشدار می دادند که مبادا دنیاطلبی دلدادگان دنیا شما را نیز بفریبد و از خدا و اعمال خیر بازتان دارد.

امام با ذکر شواهد تاریخی به مردم می آموختند دنیاگرایی سرانجام خوشی ندارد و آرایش های دنیایی انسان را به سرمنزل مقصود نمی رساند، پس باید به خدا و اعمال نیک اندیشید و از سرگذشت دنیاطلبانی که پیش از این به تعیّنات دنیایی دست یافته بودند، عبرت گرفت.

به هر حال، روش های الهی امام سجاد(ع) سبب شده بود که زشتی های حکومت امویان بیش از گذشته آشکار شود. به همین دلیل، امویان نتوانستند امام را تحمّل کنند. در حقیقت امویان حس کردند امام سجاد(ع) با رفتار و گفتار الهی خویش پیام عاشورای حسینی را به خوبی در جامعه منتشر می کنند و اگر این روش ادامه یابد، به زودی روزگار ذلّت امویان فرا می رسد.

سالروز ولادت امام زین العابدین و سید الساجدین علیه السلام را به همه پیروان راهش تبریک می گوییم.

شکوه غیرت و جانبازی

به مناسبت سالروز ولادت قهرمان سترگ کربلا عباس بن علی(ع) و روز جانباز

پیشوایان معصوم، عالی ترین نمونه رهبری در جهان هستند و همه صفات پیشوایی در وجود مبارکشان به کمال رسیده است.

همچنانکه این بزرگواران در رهبری بی نظیرند، در میان پیروان شان نیز کسانی یافت می شوند که در رهروی و پیروی از پیشوایان معصوم، مرتبه ای عالی و بی نظیر دارند، به عبارت دیگر، معصومین(ع) پیروانی دارند که نمونه اعلا برای چگونه پیروی کردن از پیشوایان الهی هستند.

در حقیقت، اینگونه افراد درس پیروی از معصوم را به طور عملی به دیگران می آموزند.

باب الحوائج، حضرت عباس بن علی علیه السلام، برترین نمونه ای است که چگونگی پیروی از پیشوای معصوم را عملاً تعلیم می دهد.

شخصیت آن بزرگوار به گونه ای است که همه صفاتی را که لازمه یک پیرو واقعی است، به نحو کامل بروز داده و تجسمی از همه فضائل است.

«وفا» از مهمترین صفات انسانی است و معیاری برای شناختن نیکان است. چنان که امام علی علیه السلام می فرماید: ابرار و نیکان توسط وفا کردنشان شناخته می شوند. از سوی دیگر، وفا نشان بزرگی است. چنان که فرموده اند: روش کریمان وفا است.

گرچه وفا به عنوان یک صفت ممتاز همواره مورد تأکید است اما این صفت زمانی پسندیده تر است که انسان نسبت به میثاق خدایی وفادار باشد.وفاداری نسبت به پیشوای معصوم از مهمترین مصداق وفا به میثاق الهی است و حضرت باب الحوائج عباس بن علی علیه السلام تا پای جان به میثاق خویش وفادار ماند. به طوری که از آن پس در تاریخ تشیع به عنوان مظهر وفا شناخته شده و وفاداری به نام آن بزرگوار مترادف گردیده است. امام صادق علیه السلام به وفاداری حضرت عباس(ع) تأکید کرده و در هنگام زیارت آن حضرت می فرمایند: گواهی می دهم که مقام تسلیم و تصدیق و وفاداری و خیرخواهی به پسر پیامبر صلی اللّه علیه و آله را در حد کمال دارا بودی.

یکی از صحنه های شکوهمند وفاداری حضرت عباس بن علی علیه السلام زمانی بود که شمر لعنت اللّه علیه، به خیمه های امام حسین علیه السلام نزدیک شد و برای حضرت عباس(ع) امان نامه ای آورد و آن بزرگوار را صدا زد.

حضرت ابوالفضل سلام اللّه علیه از پاسخ دادن به شمر کراهت داشت لذا پاسخی به صدای شمر نداد ولی امام حسین علیه السلام به عباس(س) فرمودپرسش شمر را که تو را صدا می زند، بی پاسخ مگذار. حضرت باب الحوائج به دستور امام خویش از خیمه خارج شده و با شمر گفت و گو کرد. پس از آن معلوم شد شمر امان نامه ای برای عباس بن علی(ع) و برادرانش آورده است، در پاسخ به شمر فرمود:ای دشمن خدا، بر امانی که برای ما آورده ای لعنت باد.

آری، در قاموس عباس بن علی علیه السلام، واژه ای به نام بی وفایی وجود نداشت و او سراسر وفا بود.

یکی از مهمترین عنصری که انسان را وادار به دفاع از حق می کند، «غیرت» است. غیرت نیروی محرکه وجود انسان در برابر ستم، ظلم و تجاوز به نوامیس الهی است. آن کس که شعله غیرت وجودش را روشن کرده است، در برابر ناحق بی تفاوت نمی شنید و تا پای جان پیش می رود. گذشته از این، غیرت نشان عفت شخص است و به تعبیر امام علی علیه السلام، عفت مرد، به مقدار غیرت اوست.

حضرت باب الحوائج این صفت والا را به حد کمال دارا بودند وغیرت به وجودش سرافراز است. گرچه کربلا تجلیگاه غیرت بود و غیورترین مردان تاریخ شکوه غیرت را در آن جا نمایش گذاشتند ولی غیرت عباس بن علی علیه السلام در دفاع از حق برجستگی دیگری داشت. آن بزرگوار در دفاع از حریم ولایت آنچنان جانبازی نشان داد که تاریخ نمونه ای برای آن ندارد.

شجاعت و رزم آوری عنصر دیگر شخصیت حضرت باب الحوائج است. شجاعت آن بزرگوار از زمان جنگ صفین که در رکاب پدر جانبازی می کرد آشکار شده بود. ولی این فضیلت ممتاز در کربلا به شکوفایی نهایی رسید. در جنگ صفین حضرت ابوالفضل در حالی که با دلاورترین جنگجویان سپاه معاویه مصاف داد و آن ها را به خاک هلاکت افکند که پانزده سال بیش نداشت. در کربلا نیز جنگاورترین مردان سپاه دشمن همچون مارد و...با ضربت تیغش راه دوزخ پیش گرفتند. هیبت و مهابت حضرت در کربلا چنان بود که افواج سپاه دشمن همچون رمه از برابرش می گریختند.

اخلاص نیز در وجود عباس بن علی علیه السلام جامه کمال پوشید، آن بزرگوار همه توان خویش را در طبق اخلاص نهاد و در پیشگاه ولایت و امام بر حق خویش نثار کرد. به همین خاطر است که امام صادق علیه السلام هنگام زیارت قبر مطهر حضرت عباس بن علی سلام اللّه علیه به غایت اخلاص آن حضرت تأکید می فرماید.

حضرت باب الحوائج تنها در صحنه فضائل اخلاقی و میادین نبرد قهرمان نبود، بلکه در دانش و حکمت نیز تالی معصوم و قهرمان صحنه دانش به شمار می رود. آن بزرگوار در مکتب سه پیشوای معصوم به درجه ای از فضل و دانش رسید که آن بزرگواران درباره اش چنین فرمودند:

همانا عباس بن علی علم و دانش را همچون غذای گوارا نوش کرد.

به هر حال، جانباز قهرمان کربلا، همه صفاتی را که یک پیرو واقعی معصوم باید داشته باشد، دارا بود. او آموزگاری است که چگونگی پیروی از ولایت و جانبازی در راه حقیقت را به دیگران آموخته است. همین امر سبب شده است که در روز قیامت همه شهدا بر مقام و منزلت آن بزرگ مرد تاریخ غطبه بخورند.

همچنانکه حضرت سجاد علیه السلام می فرماید: عمویم عباس در پیشگاه خداوند منزلتی دارد که در روز قیامت همه شهدا غبطه اش را می خورند.

سالروز ولادت جانباز سترگ کربلا را که مظهر غیرت و شجاعت است به همه پیروان ولایت بویژه جانبازان رشید و دلاور میهنمان تبریک می گوییم.

روز جانباز فرصت مناسبی است که نسل امروز ما علاوه بر الگوپذیری از رشادت ها و جانبازی های حضرت عباس(ع) در وقایع دفاع مقدّس و دلاوری ها و شجاعت های جانبازان عزیز و غیرتمند ایران اسلامی به مطالعه بپردازند و درسها و پیامهای زندگی ساز را از متن این تاریخ ماندگار استخراج نمایند.